EUROPA INWESTUJE W SIECI TRANSEUROPEJSKIE

- INWESTYCJE REALIZOWANE Z INSTRUMENTU “ŁĄCZĄC EUROPĘ” (CEF)

Od 2014 r. Komisja Europejska realizuje strategiczne inwestycje mające na celu wspieranie rozwoju zrównoważonych i wzajemnie połączonych sieci transeuropejskich w sektorach transportu, energii i technologii cyfrowych. Connecting Europe Facility (CEF) to dedykowany program, w ramach którego przyznawane są dotacje.

CEF jest dziś jednym z głównych narzędzi finansowania transportu w Europie. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A jest jego największym beneficjentem.

Projekty objęte dofinansowaniem w ramach instrumentu CEF obejmują inwestycje zgłoszone do poszczególnych konkursów CEF, w tym na lata 2021-2027.

W latach 2014-2020, dofinansowano 28 projektów na łączną kwotę - 3 616 574 505,41 tys. EUR (w tym 6 699 872,80 EUR przeznaczone dla Zarządu Portów Morskich Szczecin i Świnoujście, środki poza KPK), w konsekwencji zakres PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wyniósł 3 609 874 632,61 EUR.

Wśród wybranych projektów, linia kolejowa Rail Baltica na dwa odcinki od Warszawy Rembertowa do Sadownego oraz od Sadownego do Czyżewa otrzymała pomoc w wysokości 462 450 183,00 EUR na modernizację linii kolejowej będącej elementem transeuropejskiego korytarza transportowego, który w przyszłości połączy Niemcy, Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię oraz w dalszej perspektywie – Finlandię. Z kolei linia kolejowa Zabrze -Katowice - Kraków stanowiąca część Paneuropejskiego Korytarza Transportowego otrzymała dofinansowanie CEF w wysokości 324 334 746,12 EUR na modernizację połączeń łączących najważniejsze centra i regiony ekonomiczne południowej Polski.

Dzięki inwestycjom w ramach funduszy CEF aglomeracja krakowska (dofinansowanie w wysokości 194 914 089,31 EUR na projekt: “Prace na linii kolejowej E 30 na odcinku Kraków Główny Towarowy – Rudzice wraz z dobudową torów linii aglomeracyjnej”) i aglomeracja warszawska (dofinansowanie CEF w wysokości 45 961 536,00 EUR na projekt ”Prace na linii obwodowej w Warszawie”) - zyskały dobrze skomunikowaną i komfortową dla pasażerów sieć połączeń kolejowych.

Modernizacja odcinka Poznań Główny - Szczecin Dąbie, który należy do korytarza Bałtyk – Adriatyk i stanowi odcinek międzynarodowej linii kolejowej, znacząco przyczyniła się do wzrostu przewozów kolejowych z Europy środkowej i południowej do bałtyckich portów w Szczecinie i Świnoujściu (wartość dofinansowania CEF: 407 532 937,09 EUR).

W ramach projektów realizowanych z instrumentu CEF – „Łącząc Europę”, podróżni korzystają z efektów inwestycji na międzynarodowych korytarzach, m.in. na odcinku Wrocław - Poznań, gdzie podróż najszybszym pociągiem skróciła się do ok. 90 min. Odcinek Wrocław – Poznań odgrywa istotną rolę w komunikacji dalekobieżnej (krajowej i zagranicznej) oraz regionalnej. Linia kolejowa E59 to najkrótsze połączenie kolejowe Skandynawii z Europą Środkową i Bałkanami.

Fundusze CEF przyczyniły się również do modernizacji Łódzkiego Węzła Kolejowego, stanowiącego część Kolejowego Korytarza Towarowego Morze Północne – Morze Bałtyckie (dofinansowanie CEF projektu Łódź Kaliska – Zduńska Wola w wysokości 43 162 749,27 EUR).

Na modernizowanych liniach, wdrażany jest nowoczesny system zarządzania ruchem kolejowym, czyli ERTMS, którego celem jest zastąpienie wszystkich istniejących systemów sygnalizacji w Europie jednym systemem, który ma zagwarantować wspólny standard umożliwiający nieprzerwany kurs pociągów pomiędzy różnymi krajami. Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) obejmuje ujednoliconą europejską łączność pomiędzy pociągami GSM-R (Global System for Mobile Communications-Railway) oraz ujednolicony europejski system bezpiecznej kontroli jazdy pociągu ETCS (European Train Control System). Oba systemy są istotnymi składnikami europejskiej polityki likwidacji barier w transporcie. Na ten cel zostały wykorzystane środki unijne w wysokości 186 853 121,70 EUR.

Perspektywa 2021-2027

PLK S.A. wzięła udział w pięciu konkursach do CEF 2, stanowiącego kontynuację działania CEF 2014-2020. Trzy nabory dotyczyły kategorii „Transport”, dwa „Mobilność Wojskowa”.

Do końca 2023 roku uzyskano dofinansowanie CEF dla 8 projektów w wysokości ponad 1,693 mld EUR (1 693 758 263,45 EUR), w tym jako Partner inwestycji p.n. Korytarze Solidarności UE-UA – optymalizacja i modernizacja przepływów transportowych pod względem przepustowości infrastruktury, interoperacyjności i efektywności głównych kolejowych przejść granicznych PL/UA realizowanego z udziałem CUPT oraz kolei Ukraińskich (UKRZALIZNYTSIA Joint-Stock Company Ukrainian Railways).

W dniu 16 lipca 2024 na posiedzeniu Komitetu Koordynacyjnego CEF Transport, potwierdzono wybór do dofinansowania kolejnych 2 propozycji PLK S.A. Aktualnie trwają prace nad Grant Agreement.

Podsumowując, po uwzględnieniu ostatnich wyników konkursu w ramach CEF2 PLK S.A. otrzymała dofinansowanie CEF w sumie dla 10 projektów w wysokości 2,06 mld EUR (2 061 879 154,45 EUR).

W związku z perspektywą przyszłych konkursów CEF (tzw. Reflow calls), Spółka przygotowuje się do udziału w najbliższym, planowanym w terminie 24 września 2024 r. – 21 stycznia 2025 r.